Тарчумаи холи бобочон гафуров

Dating > Тарчумаи холи бобочон гафуров

Download links: → Тарчумаи холи бобочон гафуров → Тарчумаи холи бобочон гафуров

Преемником Гафурова во главе ИВ АН СССР был Е. Бо хамин орзуи начиб Бобочон Гафуров чустучуи илмиро идома бахшида, ба сарчашмахои мухталифи илмию таърихи — дастнависхо, бозёфтхои бостоншиноси, катибахо, дастовардхои тозаи лингвистика ва нумизматика, этнография ва гайрахо ру оварданд. Шояд як сабаби аз асли хеш каме дур мондан ва паст рафтани маънавият, коҳидани ахлоқи ҷомеаи мо аз ҳамин иборат буд. Дар бораи олим ва донишманд будани Бобоҷон Ғафуров, Абдуғанӣ Муҳаммадазимов, сиёсатшинос бар ин назараст, ки бузургии ин олим на дар навишти китоби «Тоҷикон» таҷассум ёфтааст, балки дар замони фаъолияти ӯ хеле сахтиҳо ба ӯ рӯ ба рӯ шудаанд, ки Б.

Дар бораи олим ва донишманд будани Бобоҷон Ғафуров, Абдуғанӣ Муҳаммадазимов, сиёсатшинос бар ин назараст, ки бузургии ин олим на дар навишти китоби «Тоҷикон» таҷассум ёфтааст, балки дар замони фаъолияти ӯ хеле сахтиҳо ба ӯ рӯ ба рӯ шудаанд, ки Б. If you come across any problems or wish to ask a question, please do not hesitate to contact our Support service using the. Бо ташаббуси баъзе аз масъулини камхиради мо баъзе аз шаҳрҳои қадимии тоҷикнишин, мисли Бухорову Самарқандро низ аз даст дода ва онҳоро ба кишвари Узбакистон доданд, ки насли имрӯз ин мушкилотро имрӯз эҳсос карда истодаанд. Шарҳу баёни ҳақиқатан илмии ҳодисаҳои ҳаёти иҷтимоӣ, иқтисодӣ, сиёсӣ ва мадании халқҳои гуногун фақат дар партави таълимоти марксистӣ-ленинӣ доир ба таърихи ҷамъият имконпазир мегардад. Иртиботи наздик ва ғанӣ сохтани маданияти якдигар боиси тавлиди сарватҳои муштараки маданӣ гардид. Таърихи давраҳои қадимтарин, қадим ва ҳамчунин давраи асримиёнагии ин халқҳо хеле шабеҳ ва аксаран яксон буда, илова бар ин сайри тараққиёти он дар як сарзамин ба вуқӯъ пайвастааст. Агар шохасари Бобочон Гафуров «Точикон» номи халки точикро пояндаю човид гардонида бошад, пас таърихчиёни имруза бо асархои баландгояи хеш пахлухои гуногуни фаъолияти Бобочон Гафуровро омухта, номи устодро боз хам зиндаю човид мегардонанд. Работал главным редактором газеты «Бехудоёни Тоҷикистон» рус.

Ва дигаре шохасари оламшумули «Точикон», ки тамоми таърихи бисёрхазорсолаи халки моро дар оинаи ростгу нишон медихад. Если у вас есть интересная Тема и хотите писать у нас пишите в комментариях мы дадим вам возможность писать Темы. Китоби «Тоҷикон»-и мутафаккири барҷаста, Қаҳрамони Ҷумҳурии Тоҷикистон Бобоҷон Ғафуров намунаи бебаҳотарин ва безаволи таърихӣ буда, даҳсолаҳост, ки арзиши худро гум накардааст ва умри он ҷовидонӣ хоҳад буд.

Бобочон Гафуров - Член-корреспондент АН СССР по Отделению исторических наук история СССР, археология с 20 июня 1958 года, академик АН СССР по отделению истории всеобщая история с 26 ноября 1968 года.

Имруз мо дар он айёме солгарди алломаи замон, фарзанди фарзонаи миллат, академик Бобочон Гафуровро кайд карда, номи некашонро вирди забонхо месозем, ки бо соли пур аз хаводиси таърихи, соли пурфайзу баракати 2008 падруд мегуем ва соли навро бо як чахон орзу ва умедхои нек истикбол мегирем. Арбоби намоёни хизбию давлати ва олими маъруф Бобочон Гафуров тамоми фаъолияти серсоха ва пурсамари давлати, илми ва чамъиятиашонро ба манфиати Точикистон ва халкхои гуногунмиллати он, зиёда аз ин, барои тамоми халкхои собик Иттиходи Шурави ва мардуми тараккипарвари чахон бахшидаанд. Туфайли часорату мардонагии академик Бобочон Гафуров ва чанд тани дигар фарзандони сарсупурдааш асри гузашта ба карни худшиносию эхёи давдатдории точикон мубаддал гардид. Ба накши оламшумули аллома дар инкишофи илми точик Президенти Чумхурии Точикистон Чаноби Оли мухтарам Эмомали Рахмон бахои баланд дода, аз чумла зикр кардаанд: «Устод Бобочон Гафуров дар радифи бузургтарин фарзандони Ватани мо карор дорад. Агар Абулкосим Фирдавси гузаштахои пурифтихори Ватанашро дар «Шохнома»-и безаволи худ пеши назари наслхои нав ба нави инсонхо ба чилва оварда бошад, айни хамин корро устод Бобочон Гафуров дар китоби безаволи худ «Точикон» бо санадхои илми анчом додааст». Нависандаи забардаст, шодравон Чингиз Айтматов бархак Точикистонро бонки чахонии захираи интеллектуали шуморидааст. Ва дар саргахи хамин боигарии бебахо академик Бобочон Гафуров карор доранд, ки хар яки мо -имрузиён бо ному фаъолияти пурбаракати илмию давлатиашон ифтихор мекунем. Халки точик дар тули таърихи тулониаш бисёр абармардони фархангу тамаддун ва нобигагони илму маърифатро ба дунё овардааст, ки бо осори човидонаашон на танхо ба халку кишвари худ хизматхои пурарзиш анчом додаанд, балки дар рушду нумуи илму фарханг ва тамаддуни чахони сахми босазо гузоштаанд. Яке аз чунин абармардони таърих, сиёсатмадори маъруфи халки точик, олим ва мутафаккири бузурги Шарк, Кахрамони Точикистон академик Б. Гафуров мебошанд, ки тамоми умри бобаракати худро ба хизмати халку Ватан бахшидаанд. Ин фарзанди фарзонаи миллат дар мансабхои баланди хизби ва илми — тадкикоти адои вазифа намуда, пайваста кушиш ба харч додаанд, ки сохахои гуногуни хочагии халк таракки ёбанд, обруи давлати точикон дар каламрави собик Иттиходи Шурави ва берун аз он баланд бардошта шавад. Ташаккули миллати точик, парвариши эхсоси волои якдиливу ягонаги дар сокинони Точикистон, тахкику омузиши таърихи халку миллат ва муайян кардани сахми он дар тамаддуни башари хадаф ва мароми зиндагии ин абармард буд. Гафуров хамаги 68 сол умр дида бошанд хам, аз он расо 50 солашро ба хизмати халку Ватан, рушду нумуи Точикистон ва илму фарханги он бахшидаанд. Он кас 15 сол дар хайати рохбарон ва расо 10 сол сарвари аввали Ватани махбубамон — Точикистон буданд. Дар давраи рохбарии Бобочон Гафуров чумхури ба сарзамини иктисодиёту фархангаш пешрафта, ба яке аз манбаъхои асосии истехсоли пахта, консерваю мева ва дигар махсулоти кишоварзи, маркази мухими истихроч ва коркарди фулузоти нодир табдил ёфт. Бо тамоми шухрати чахони доштан Бобочон Гафуров пеш аз хама фарзанди арчманду баруманди точикон махсуб мегардиданд. Он кас дар айёми зиндаги барои худ ду хайкали човидон гузоштанд: яке чумхурии шукуфони Точикистон аст, ки тараккиёти он аз бисёр чихат ба захматхои Бобочон Гафуров вобаста мебошад. Ва дигаре шохасари оламшумули «Точикон», ки тамоми таърихи бисёрхазорсолаи халки моро дар оинаи ростгу нишон медихад. Гафуров моро панд медоданд, ки Ватанро дуст дорем, худогоху сарбаланд, чойгири сазовори падару бобоён бошем, аз точику точикистони будани худ ифтихор намоем. Дар ин маврид мухтасар кайд намудани хидматхои аллома Б. Гафуровро чихати масъалагузори ба як катор муаммохои халталаби тадкики таърихи тамаддунхо, махсусан маданият, фарханг, илм ва халлу фасли асосноки онхо зарури мехисобам. Чунончи хануз солхои 40 — ум дар овоне, ки устод Айни дар масъалаи ба оламиён исбот намудани аслу насаб ва зодгохи Рудаки чахди беандоза ба харч медод, робита ва хамкории зичу судманди Б. Гафуров ба хайси мудири шуъбаи таърихи Институти забон, адабиёт ва таърихи филиали Точикистонии АИ СССР возеху равшан чилвагар мегардад. Дар ин бора худи устод Айни дар маколаи худ «Чои таваллуд, вафот ва тарбияи устод Рудаки» Садои Шарк, 1975 махсус таваккуф намуда, накши Б. Гафуровро алохида нишон додааст: «Номзади илмхои таърих, мудири шуъбаи таърихи анчумани дониши Точикистон рафик Гафурзода Б. Соли 1958 комиссияи босалохият дар хайати 7 нафар кори худро дар масъалаи Рудаки ва чустучухои антропологии Панчруд дар асоси хулосахои илман асоснокшуда хотима бахшид. Ташаббус ва дастгирихои бевоситаи Б. Гафуров, ки он сол вазифаи директории Институти шаркшиносии СССР- ро бар ухда доштанд, барои дарёфти рохи дурусти халли муаммои мансубияти Рудаки мусоидат намуда, имконият фарохам оварданд, ки назарияхо ва фарзияхои мавчуда рочеъ ба макони зисту чои дафни шоир тасдики вокеии худро пайдо намояд. Дар ин бора санаде, ки аз чониби аъзоёни комиссия: А. Каххоров — чонишини раиси Совети Вазирони Точикистон, Мирзо Турсунзода — раиси правленияи Иттифоки нависандагони Точикистон, М. Герасимов — профессор, антрополог, академик А. Мирзоев, Камол Айни ва боз 2 нафари дигар мураттаб гардида, нусхаи он бо изхори сипосманди ба аллома Б. Гафуров ирсол гардидааст, гувохи медихад. Корхои басомонрасида самараи дилхох ба бор оварда, барои тачлили бошукухи 1100 — солагии сардафтари адабиёти классикии точику форс устод Рудаки ба манзури оламиён гардонидани аслу насаби ин фарзанди миллати точик заминаи устувор гузошт. Махз хидматхои шоёни он кас буд, ки имруз чахониён Рудакиро чун фарзанди бузурги миллати точик мешиносанд ва кадр менамоянд. Гафуров дар вазифаи котиби якуми КМ ХК Точикистон дар радифи рушди саноату меъмори, маданияту санъат, фарханг, сохтмонхои калони саноати илми чумхури низ ба сатхи лозима бароварда шуд. Масъалаи сарчамъ намудани олимони ватани ва дар ин замина ба рох мондани тадкикотхои бунёди дар кишвар аз максадхои аввалиндарачаашон ба хисоб мерафт. Бо ин максад устод ба махдудиятхои кадрхои илмии хамонвактаи кишвар нигох накарда, новобаста аз он ки пешниходу дархосташон чихати ташкили Академияи илмхои Точикистон рад карда шуд, рухафтода нашуданд ва ба рохбарияти марказ собит карда тавонистанд, ки барои таъсиси Академияи мустакил дар Точикистон имкониятхои лозима вучуд дорад. Натича он гардид, ки кишвари мо низ махз бо ташаббуси устод на филиали АИ СССР, балки сохиби Академияи илмхо гардад. Дар заминаи он минбаъд бо таъсиси бахшу шуъбахои мухталифи химияю астрофизика, риёзиёт, биология ва тавассути шуъбахои аспирантураю докторантура тайёр намудани кадрхои илмию ватани неруи тоза пайдо намуд. Аз дигар иншооти мухим, ки таъсиси онхо бевосита бо номи устод пайвастаги дорад ва натичаи талошхои ин фидоии миллат дар рушди илму фарханг аст, яке таъсиси Донишгохи миллии Точикистон ва дигаре театри Лохути ба шумор меравад. Барои сарвари ба академия аз рузи таъсисаш Б. Гафуров ба чузъ устод Айни, ки дар он сол аллакай узви фахрии АИ Узбекистон буда, унвони доктори дошт, каси дигареро аз у арзандатар намедиданд ва аз аввалинхо шуда, Б. Гафуров номзадии устод Айниро дар вазифаи Президенти Академияи илмхои чумхури дастгири намуданд. Устод дар он солхо бахри пешрафти хаёти мадании кишвар зарурати нерухои бузурги аклониро эхсос намуда, барои чалби мутахассисони варзида ва олимони шинохта пайваста кушиш менамуданд. Махз бо пешниходу хидоятхояшон чунин олимони забардаст монанди М. Умаров ва дигарон, ки мактаби илмии эшон минбаъд дар тарбияи наслхои нав накши мухим бозид, ба чумхури оварда шуданд. Дар баробари омузиши таърих, тамаддун ва фарханги милли аллома Б. Гафуров дар масъалаи чамъовари ва эхёи нашри бузургтарин ганчинаи маданияти милли диккати чидди медоданд. Бо ташаббуси устод савту суруди «Шашмаком» ба таври мукаммал иборат аз 6 маком, дар 252 оханг худуди 5 чилд байни солхои 1949 — 60 интишор ёфт ва матни он ба нота дароварда шуд. Бо тавсияи он кас хамчунин матни точикию русии эпоси халкии «Гуругли» омода карда шуд, ки он соли 1987 ба табъ расид. Минбаъд мо идомаи пайкори ин олими забардастро дар самти густариши илм ба хайси директори Институти шаркшиносии СССР мебинем. Аз рузхои аввали рохбари ба ин пажухишгохи бонуфуз устод пеш аз хама дар масъалаи ташкили илм ва тахкими пояхои моддию техники ва зехнии ин муассиса ахамият дода, самти фаъолияти тадкикотиро тахким бахшиданд. Дар ин давра бори нахуст дар таърихи ин муассиса мачаллаи илмии «Современный Восток» 1957 таъсис дода шуда, инъикоси мухимтарин дастовардхои тадкик тавассути он васеъ ба рох монда шуд. Тахия ва нашри мероси арзишманди ниёгон низ вусъат ёфта, тахти сарварии аллома силсилаи нодири «Ёдгорихои осори хаттии Шарк» ба нашр расиданд. Бо ин максад нашриёти махсус оид ба чопи адабиёт дар сохаи шаркшиноси низ ташкил гардид, ки бунёди он бо номи устод Б. Гафуров алокаи зич дорад. Мархила ба мархила дар чумхурихои алохида таъсис гардидани шуъбахои шаркшиноси чихати омузиши фархангу маданияти шарк, махсусан китъаи Осиё такони чидди бахшид. Аз соли 1960 минбаъд маърузахои пурмухтавои аллома Б. Гафуров рочеъ ба мухимтарин масъалахои халталаби таъриху маданият, робитаи тамаддунхо, накши бунёдгузори тамаддуни шарк дар пешбурди маданияти чахони дар хамоишхои бонуфузи байналмиллали баланд садо додаанд. Маърузахои «Дар бораи сабабхои ирфоъ ва инкирози давлати Сомониён» 1957 , «Равобити таърихии Осиёи Миёна бо мамлакатхои Шарки Араб» 1964 , «Давраи Кушон ва тамаддуни чахони» 1968 ва дигарон дар илми муосир самтхои нави тахкикро боз намуданд. Дар самти омузиши тамаддуни Осиёи Маркази дар он солхо хамкории зичи аллома бо Комитети Созмони Милали Муттахид оид ба масъалахои маориф, илм ва маданият ЮНЕСКО хеле назаррас мебошад. Гафуров бешубха чун дустдор ва донандаи хуби мероси гановатманди ачдоди барои омузиши онхо низ таваччухи махсус доштанд. Хануз дар солхои огози эчодиёти бадеиву публитсистии худ ба он маъхазхо такя мекарданд. Чунончи дар китоби «Муборизаи халки точик барои озоди ва истиклолияти ватани худ» дар такя ба «Шохнома»-и безаволи Фирдавси мухимтарин гояхои озодихохии миллати точикро ба тасвир кашидаанд. Минбаъд бо кумаку ташаббуси устод «Шохнома» дар 2 чилд ба забони руси ва 9 чилд ба забони форси дар «Силсилаи мероси хаттии шарк» ба табъ расиданд с. Дар ин равиш силсилаи тадкикоти устод бевосита аз чониби он кас ё зери назари эшон ба монанди: «Фирдавси — шухрат ва ифтихори маданияти чахони» 1972 , «Абурайхон Мухаммад ибни Ахмад ал - Беруни» 1974 , «Амир Хусрави Дехлави ва достони у «Хашт бихишт»» 1971 «Мирзо Голиб — шоири бузурги Шарк» 1972 , «Ал-Фороби дар таърихи маданият» интишор ёфтанд, ки аз чониби мухаккикон сазовори бахои баланд гардиданд. Тарчума ва нашри осори арзишманди аллома Б. Гафуров ба монанди «Точикон», «Дар бораи робитахои Осиёи Миёна бо Эрон дар замони Хахоманишихо», «Искандари Макдуни ва Шарк» дар хоричи кишвар далели равшани эътирофу эътибори чахонии ин олим буда, худ таълифи ин асархо ходисаи мухим дар илми таърихшиносии миллии мо ба хисоб меравад. Гафуров пас аз устод Садриддин Айни дар давраи шурави ба таври мукаммал ба тадкики таъриху тамаддуни точикон даст заданд. Устод дар мархилаи нави рушди илму фарханги точик риштаи точикшиносиро густариш бахшиданд. Аввалин падидаи неку дурахшони ин раванд эчоди асари арзишманди устод Бобочон Гафуров «Таърихи мухтасари халки точик» мебошад, ки соли 1947 дар шахри Сталинобод ба забони точики нашр гардид. Дар илми таърихшиносии точик арзиши баланди илмии китоби мазкур дар он ифода мегардад, ки «Таърихи мухтасари халки точик» дар Маскав 3 маротиба - солхои 1949, 1952, 1955 ба нашр расид, асар ба дарёфти Чоизаи давлатии собик Иттиходи Шурави пешбари гардид. Вале олими тавоною инсони нотакрор хоксориро пеша к арда, иброз доштанд, ки асар хануз номукаммал асту он ба чоиза арзанда нест. Орзуи Бобочон Гафуров офаридани як асаре буд, ки он илман асосноку фундаментали бошад. Бо хамин орзуи начиб Бобочон Гафуров чустучуи илмиро идома бахшида, ба сарчашмахои мухталифи илмию таърихи — дастнависхо, бозёфтхои бостоншиноси, катибахо, дастовардхои тозаи лингвистика ва нумизматика, этнография ва гайрахо ру оварданд. Корхои тадкикотиро дар китобхонаю осорхонахои шахрхои Дехлию Париж, Мюнхену Мехико, Риму Афина, Пекину Хайдаробод, Тошканду Маскав, Самарканду Душанбе идома доданд. Устод захмати пурмашаккати сисолаи худро бо ба нашр расонидани асари дучилдаи «Точикон» чамъбаст намуданд. «Точикон» соли 1972 аз чониби нашриёти «Наука»-и Маскав чоп гардид. Асари мазкур аввалин тадкикоти мукаммал оиди таъриху фарханги точикон мебошад. «Ин асар шуълае буд, ки ба сахифахои торику фаромушгаштаи таърихи миллати точик равшани андохта, падидахои худшиносию ифтихори миллиро такмил дод ва ба фарзандони бедордилу фидои рух бахшид». Бесабаб нест, ки рохбари хирадманди кишвар Чаноби Оли мухтарам Эмомали Рахмон бо унвони олии Кахрамони Точикистон дар як вакт бо устод Садриддин Айни Бобочон Гафуровро такдир карданд. Махз бо хидоят ва ташаббуси Чаноби Оли дар саросари кишвару берун аз марзи он имрузхо 100 — солагии аллома бо шукух ва шахомати калон тачлил гардида истодааст. Бо як сухан устод Бобочон Гафуров дар нимаи дуюми асри бистум туфайли асари арзишманди «Точикон» ба тадкики таърихи бисёрсохаи халки точик рохи васеъ кушоданд. Дар ин давра бостоншиноси, мардумшиноси барин шохахои илми таърих рушду нумуи тоза касб намуданд. Агар шохасари Бобочон Гафуров «Точикон» номи халки точикро пояндаю човид гардонида бошад, пас таърихчиёни имруза бо асархои баландгояи хеш пахлухои гуногуни фаъолияти Бобочон Гафуровро омухта, номи устодро боз хам зиндаю човид мегардонанд. Зеро чун сахифахои хаёти сиёси ва илмию чамъиятии ин мутафаккири бузурги Шаркро варак мезанед, равшан дармеёбед, ки он тимсоли барчастаи хизмат ба халку диёр аст. «Точикон» на танхо аз чониби ахли илму фарханг, балки аз чониби халки одди низ гарму чушон пазируфта шуд. Вокеан хам аз кадом сокини чумхури китоби писандатаринашро пурсед, вай бе ягон дудилаги шохасари «Точикон»-ро ном мебарад. Барои таърихчи ин асар комусу рахнамо, барои шахси аз сохаи илм дур китоби рузгори халки кадимтарин, барои точик, хох олим бошаду хох дехкон, мояи ифтихору сарфарози аст. Дар ин радиф, дар илми таърихшиносии мо шохаи наве ба вучуд омадааст, ки он гафуровшиносист. Барои рушани андохтан ба фаъолияти серсоха ва пурсамари давлати, илми ва чамъиятии устод Бобочон Гафуров олимони варзида - академик Ахрор Мухторов, профессорон шодравон Сайдулло Аблуллоев, Гафур Хайдаров, Усмончон Гаффоров, Хабибулло Холчураев якчанд асархои пурарзишро ба нашр расониданд. Дар хоричи кишвар нахустин маротиба соли 1977 олими Хинд Шаши Бхушан дар бораи зиндаги, осор ва сахми Б. Гафуров дар пайванди миллату халкиятхои Шарк, накши бемонанди аллома дар омузиши таърихи тамаддунхо рисолаи пурарзиш ба чоп расонид. Ин мавзуъ мавзуи мукаддас аст. Зеро дар бораи одамони бузург навиштан ифтихор ва шаъну шараф мебошад. Хеле шоду ифтихорманд хастам, ки кори илмии худро ба ин мавзуи мукаддас бахшида, соли 1999 дар ин ришта рисолаи номзади дар мавзуи «Сахми академик Бобочон Гафуров дар инъикоси таърихи халки точик» дифоъ намудам. Ман бо ин тадкикоти худ харгиз хотирчамъ нашуда, онро идома дода истодаам. Зеро ин мавзуъ мавзуи дустдоштаи ман аст ва тадкику омузиш, равшани андохтан ба пахлухои мухталифи хаёт ва фаъолияти илми, давлатию чамъиятии фарзанди фарзонаи миллат, Кахрамони Точикистон, академик Бобочон Гафуров ба татбики сиёсати маънавибунёди Сарвари давлатамон мусоидат мекунад. Чун ин мавзуъ бароям азизу мукаддас аст, ва ба ин мавзуъ хеле тадкикоту асархоям бахшида шудаанд, минбаъд бо камоли майл ва хохиши зиёд тадкики бехтарин дастовардхои илмии алломаро идома хохам бахшид. Бо ин васила дар зиндаю човид гардонидани ном ва захматхои фаровони илмию чамъияти устод Б. Гафуров сахм хохам гирифт. Махсусан дар ин рузхое, ки чашни 100 — солагии ин марди фидои дар саросари кишвару берун аз марзи он бо шукух ва шахомати калон тачлил мегардад, ин кор хусусияти хосе ба худ касб мекунад. Тибки накшахои тархрезигардида офаридани асари тозаеро рочеъ ба талошхои ин марди накуном дар кори зиндаву човидони гардонидани точикон дар назар дорам. Бо максади човидони гардонидани кору пайкори алломаи замон бо хидояти банда дар донишгохамон барои мухассилини соли аввал омузиши бахши гафуровшиноси ба рох монда шудааст. Туфайли ин мухассилин бо пахлухои гуногуни фаъолияти алломаи замон ошно хоханд шуд. Ин ибтидои кор аст ва минбаъд ин тадбир вусъати тоза пайдо хохад намуд. Номи Бобочон Гафуров тачассуми вахдати миллии точикон аст. Мехнаткашони чумхури, бахусус ахли илму фарханг, хаёти начибу ибратбахш ва мероси илмии Бобочон Гафуровро хар кадар амик омузанд, хамон андоза ба пояхои баланди худшиносии милли мерасанд ва риштахои пайванди дустии байни точикон, байни халкхои чахон истехком меёбад. Президенти мамлакат мухтарам Эмомали Рахмон дар хакки аллома Бобочон Гафуров барин фарзандони сарсупурдаи миллат гуфтаанд: «Мардони бузург дар баробари аз худ мерос гузоштани осори бадеи ё илмию фарханги боз бо чозибаю неруи заковати хеш чомеаро муттахид, якдилу якмаром месозанд, онро ба суи созандагию офаридгори, покизагии маънави, ахлоки хидоят менамоянд». Академик Бобочон Гафуров ба чахониён Точикистонро хамчун мамлакати мутамаддин ошно карда, алокаи ахли кишварро бо мамлакатхои мутараккии олам ба рох монданд. Дар рохи пешрафти иктисоди ва илмию фархангии он хизматхои шоиста ба чо оварданд. Устод садхо шогирдони сазовор тарбия карда ба камол расондаанд, ки анъанахои мактаби рохбари ва илмии алломаро имруз онхо бомуваффакият идома медиханд. Дар тамоми умри бобаракати хеш ин марди бузург як сохаи фаъолияти хешро аз дигараш чудо намекарданд. Лахзае аз кори илми дур набуданд. Гуфтан кофист, ки яке аз асархои пурарзиши худ - «Таърихи халки точик»-ро он кас хангоми дар вазифаи серташвиши котиби аввали Кумитаи Марказии Хизби Коммунисти Точикистон кор карданашон таълиф намудаанд. Вале истеъдоди фавкулоддаи Б. Гафуров хамчун олим ва ташкилотчии илм дар мансаби сарварии Пажухишгохи Шаркшиносии Академияи фанхон Иттиходи Шурави бештар аён гашт. Мавсуф 21 сол рохбарии ин бузургтарин маркази илмро дар ухда доштанд. Барои он ки ахамият ва кадру кимати хизматхои академик Бобочон Гафуровро дар ин даргохи илм аниктару равшантар дарк карда тавонем, ёдовар шудани хамин нукта кофист, ки пажухишгохи мазкур на факат таърих, забон, адабиёт, иктисодиёт, фалсафа, маданият ва вазъи дирузу имрузи мамлакатхои Осиё ва Африкоро меомухту тадкик мекард, садхо китоб ба табъ мерасонд, барои хамаи ин кишвархо мутахассисони варзида тайёр менамуд. Аз ин ру, метавон гуфт, ки Бобочон Гафуров хаёт ва фаъолияти серсохаи худро на танхо ба пешрафти иктисодиёту маънавиёти Точикистон бахшидаанд, балки хамчун олим ва сиёсатмадори окилу доно сарфи озодию истиклолият ва рушди илму тамаддуни бисёр кишвархои Шарки хоричи хам кардаанд. Бояд таъкид кард, ки гиромидошти хотираи дурахшони Бобочон Гафуров мактаби бузурги тарбияи худогохиву хештаншиносии таърихи ва милли аст. Бинобар ин, моро зарур аст, ки хотираи ин фарзанди фарзонаи миллатро пос дорем, шохасари «Точикон» ва дигар осори бегазанди устодро пайваста биомузем, аз хар лахзаву соати зиндагиву фаъолияти фидокоронаашон сабак бигирем. Ин амр имруз, дар рузхои тачлили чашни 100 - солагии аллома Бобочон Гафуров ахамияти хоса пайдо мекунад. Чашни мазкурро бо дастовезхои муносиб, дар фазои созандагиву бунёдкори, дар рухияи вахдату ягонаги ва тахкими пояхои истиклолият истикбол гирифтан карзи ватандори аст. Бесабаб нест, ки Президенти Чумхурии Точикистон Чаноби Оли, мухтарам Эмомали Рахмон мехру мухаббати самимии халки кишварро нисбати фарзанди фарзонааш ифода карда чунин гуфтаанд: «Хушбахтона, чунин шахсиятхо дар таърихи тамаддуни миллати точик кам нестанд, ки онхо ифтихори на танхо миллати мо, балки боиси сарфарозии мардуми олам гардидаанд». Во время работы конференции на четырех секционных заседаниях профессорско — преподавательского состава и трех секциях студентов университета было заслушано более ста докладов, часть которых была посвящена многосторонней деятельности академика Б. Гафурова в области науки, политики и культуры. На конференции были также заслушаны доклады по направлениям научной деятельности университета. Большой интерес вызвал доклад ректора университета, профессора О. Каримова о вкладе академика Гафурова в возрождение и становление истории и цивилизации таджиков. Редакция «Ахбори ДДҲБСТ» приняла решение опубликовать названный доклад в качестве центральной статьи издаваемого номера. КАРИМОВ СОЗИДАТЕЛЬНЫЙ ВКЛАД АКАДЕМИКА БОБОДЖОНА ГАФУРОВА В ВОЗРОЖДЕНИЕ И СТАНОВЛЕНИЕ ИСТОРИИ И ЦИВИЛИЗАЦИИ ТАДЖИКОВ В статье дан глубокий и всесторонний анализ многогранной деятельности академика Б. Гафурова как на политическом поприще, так и в изучении развития цивилизации таджиков. Так, во время пребывания Б. Гафурова на посту первого секретаря ЦК КП Таджикистана он активно способствовал процветанию нашей республики как в промышленном так и в культурном отношении: был инициатором создания АН Таджикистана, открытия в республике высших учебных заведений, привлечения ряда известных ученых для проведения глубоких и всесторонних исследований во благо нашей науки. Будучи директором Института востоковедения АН СССР, академик Б. Гафуров внес ценный вклад в развитие науки и культуры народов Средней Азии, вел огромную просветительскую работу, познакомив народы мира с такими шедеврами арийской цивилизации, как эпос «Гуругли», поэмой Фирдауси «Шохнаме», произведениями великих классиков таджикско — персидской литературы. CREATIVE CONTRIBUTION OF ACADEMICIAN B. GAFUROV IN REVIVAL AND FORMATION OF HISTORY AND CIVILIZATION The article gives deep and detailed analysis of versatile activity of academician B. Gafurov in the political and in learning the development of Tajik civilization. Gafurov in the post of the first secretary actively contributed prosperty. He was initiator of founding the academy of science of Tajikistan opening of higher educational establishments attracting famous scientists for deep and detail research for the science favour.